Zmiany w prawie pracy. Zasady dotyczące pracy zdalnej i kontroli trzeźwości pracowników.

I. Wejście w życie.

Dnia 06 lutego 2023 roku w dzienniku ustaw opublikowana została nowelizacja kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej oraz kontroli trzeźwości pracowników. Oznacza to, że termin rozpoczęcia obowiązywania poszczególnych rozwiązań jest następujący:

• przepisy dot. kontroli trzeźwości pracowników zaczną obowiązywać od 21.02.2023r.;
• przepisy dot. pracy zdalnej natomiast od 07.04.2023r.

W niniejszej informacji prawnej przedstawimy Państwu podstawowe informacje odnoszące się do wprowadzonych regulacji.

II. Badanie trzeźwości.

Celem uchwalenia przepisów dotyczących kontroli trzeźwości lub kontroli na obecność w organizmie środków działających podobnie do alkoholu jest umożliwienie pracodawcom wprowadzenia prewencyjnej kontroli, a także określenie ogólnych zasad jej przeprowadzania. Umożliwienie przeprowadzenia kontroli w ww. zakresie przez pracodawcę nie może jednak nastąpić w każdym przypadku, gdyż pracodawca będzie mógł dokonać kontroli trzeźwości, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób bądź też ochrony mienia, a sama kontrola nie może przy tym naruszać godności lub innych dóbr osobistych pracownika.

Istotnym jest, że uprawnienie do prowadzenia kontroli nie następuje z mocy samego prawa. Pracodawcy, którzy chcą z tej możliwości skorzystać będą musieli przygotować wewnątrzzakładową dokumentację. Ustalenie zasad dotyczących kontroli trzeźwości lub kontroli na obecność w organizmie środków działających podobnie do alkoholu musi się znaleźć w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Po wprowadzeniu kontroli trzeźwości konieczne jest także poinformowanie pracowników w sposób przyjęty u pracodawcy nie później niż na 02 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania.

Samo przeprowadzenie kontroli powinno przy tym odbywać się według wymagań, które określone zostały w przygotowanym rozporządzeniu do znowelizowanych przepisów.

III. Praca zdalna.

Przepisy odnoszące się do pracy zdalnej zakładają niejako połączenie dotychczasowych unormowań dotyczących telepracy jak również pracy zdalnej wzorowanej na regulacjach wynikających z tzw. ustawy covidowej oraz doraźnej pracy z domu (home office),

Z głównych założeń dotyczących pracy zdalnej można wyróżnić:

• możliwość jej wykonywania w sposób całkowity bądź częściowy, tj. możliwość pracy hybrydowej, np. częściowo "na miejscu w siedzibie pracodawcy" i częściowo zdalnie;
• praca ta może być wykonywana w miejscu wskazanym przez pracownika, ale każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą;
• uzgodnienie pracy zdalnej może nastąpić przy zawieraniu umowy o pracę albo już w toku zatrudnienia (w tym również na wniosek pracownika);
• praca zdalna będzie także mogła być wykonywana na polecenie pracodawcy;
• pracodawca będzie zobowiązany do uwzględnienia wniosku o pracę zdalną, m.in. pracownika w ciąży czy też wychowującego dziecko do ukończenia prze nie 04 roku życia, chyba, że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Podobnie jak w przypadku kontroli trzeźwości, praca zdalna również musi zostać ustalona, przy czym w tym przypadku źródła tych zasad mogą być szersze. Praca zdalna może być bowiem określona (1) w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową natomiast jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe (2) pracodawca określa zasady wykonywania pracy zdalnej w regulaminie (wymaga uprzednich konsultacji z przedstawicielami pracowników). Wykonywanie pracy zdalnej jest także dopuszczalne, gdy brak jest ww. porozumienia bądź regulaminu, ale w takim przypadku pracodawca określa zasady pracy zdalnej (3) w poleceniu jej wykonywania albo (4) w porozumieniu zawartym bezpośrednio z pracownikiem.

IV. Podsumowanie.

Jeżeli są Państwo zainteresowani wdrożeniem zasad dotyczących kontroli trzeźwości bądź pracy zdalnej we własnym przedsiębiorstwie prosimy o kontakt, kancelaria zajmuje się kompleksowym wdrożeniem dokumentacji w tym zakresie.